Ένα πρώτο βήμα σχετικά με τη δυνατότητα του αυτοπροσδιορισμού ως προς το φύλο έκανε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Συγκεκριμένα, έπειτα από απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του ΑΠΘ, στην αίτηση την οποία υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να παρακολουθήσουν κάποιο από τα διάφορα προγράμματα του Κέντρου, κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης των προσωπικών στοιχείων, στην κατηγορία “Φύλο”, εκτός από το “άνδρας” και “γυναίκα”, προσετέθη και το “άλλο”.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που μία δομή του ΑΠΘ παρέχει τρίτη δυνατότητα επιλογής φύλου. Εκτός αυτού, αλλαγές προς την ίδια κατεύθυνση έγιναν και στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του ΚΕΔΙΒΙΜ ο οποίος εγκρίθηκε από τη Σύγκλητο του πανεπιστημίου και στις 19 Απριλίου δημοσιεύτηκε στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης. Πλέον, στον Κανονισμό αναφέρονται παντού τουλάχιστον και τα δύο φύλα (π.χ. διευθύντρια/ντης, εκπαιδεύτρια/της, φοιτήτριες/τες, μεταπτυχιακές/ούς κ.ο.κ.), σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε έως τώρα όπου αναγραφόταν μόνον το αρσενικό.
Για το θέμα μίλησε στη Voria.gr η πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ και συντονίστρια του Δικτύου των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων των ΑΕΙ, Δήμητρα Κογκίδου. “Έχουμε δύο θετικά βήματα στο ΑΠΘ προς την κατεύθυνση της συμπερίληψης. Το πρώτο είναι ότι νέος Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΚΕΔΙΒΙΜ έχει συνταχθεί σε μη σεξιστική γλώσσα και το δεύτερο είναι η δυνατότητα για τρίτη καταχώρηση φύλου κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης των προσωπικών στοιχείων (Άνδρας, γυναίκα, άλλο). Και τα δύο είναι πολύ σημαντικά”, επισήμανε.
Η κ. Κογκίδου σημειώνει παράλληλα πως “αν θέλουμε να έχουμε ένα σύγχρονο και συμπεριληπτικό πανεπιστήμιο που θα οδεύει προς την κατεύθυνση της επίτευξης της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, τότε είναι απαραίτητο να χρησιμοποιεί μια γλώσσα που δεν κάνει αποκλεισμούς και σέβεται το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό παρέχοντας τη δυνατότητα ορατότητας όλων των ταυτοτήτων φύλου”. Συγκεκριμένα, επισημαίνει ότι ο νέος Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΚΕΔΙΒΙΜ είναι ουσιαστικά το πρώτο ΦΕΚ (1940/19-4-2022/τ.Β΄) που αφορά το ΑΠΘ και στο οποίο δεν γίνεται γενικευτική χρήση του αρσενικού γένους.
Η ένταξη της διάστασης του φύλου σταδιακά στον δημόσιο λόγο του ΑΠΘ αποτελούσε στόχο της προηγούμενης “Επιτροπής Φύλου και Ισότητας” στο ΑΠΘ από το 2015, χωρίς όμως να υπάρξει πρόοδος σε θεσμικό – διοικητικό επίπεδο καθώς δεν υπήρξε βούληση των πρυτανικών αρχών για προώθηση του θέματος. Η υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού αποτελεί στόχο και της νέας Επιτροπής Ισότητας των Φύλων που έγινε με βάση το ν. 4589, η οποία ζητά να εναρμονιστεί το ΑΠΘ με την κείμενη νομοθεσία ως προς τα διοικητικά έγγραφα και σταδιακά να προχωρήσει σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό των υπόλοιπων αλλαγών σε όλα τα επίπεδα του δημόσιου λόγου του, χωρίς, όμως, αυτό να έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα.
Όπως αναφέρει η κ. Κογκίδου, “το Δεκέμβριο του 2018, η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων είχε ζητήσει ο νέος Οργανισμός του Α.Π.Θ να συνταχθεί σε μη σεξιστική γλώσσα, αλλά η πρόταση απορρίφθηκε από τη Σύγκλητο. Αν εξαιρέσουμε ορισμένα ερευνητικά προγράμματα που κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης των προσωπικών στοιχείων δίνεται η δυνατότητα τρίτης καταχώρησης φύλου, σε επίσημα διοικητικά έγγραφα ή στην ιστοσελίδα του ΑΠΘ κυριαρχεί ακόμα η δυαδικότητα των φύλων (άνδρας – γυναίκα) και δεν δίνεται η δυνατότητα έκφρασης της ποικιλομορφίας των ταυτοτήτων, ή μη απάντησης (δεν θα ήθελα να απαντήσω)”. Καταλήγει, δε, υπογραμμίζοντας πως “ελπίζουμε ότι μετά την έγκριση του Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων, αυτά που αναφέρουμε σήμερα να είναι η κανονικότητα στο ΑΠΘ”.
