Η πρώτη ανάλυση των κινεζικών επιχρισμάτων επιβεβαιώνει ότι στα δείγματα που βρέθηκαν θετικά για SARS-CoV-2 ανιχνεύτηκε ζωικό DNA. Ερευνητές των Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Κίνας δημοσίευσαν την πολυαναμενόμενη ανάλυση των επιχρισμάτων που συλλέχθηκαν στην αγορά της Γουχάν κατά τις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας Covid-19 – καθώς και τα υποκείμενα δεδομένα, τα οποία ζητούσε η διεθνής ερευνητική κοινότητα από την αρχή της επιδημίας.
Η ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature» στις 5 Απριλίου, επιβεβαιώνει ότι τα επιχρίσματα από την αγορά θαλασσινών της Χουανάν – η οποία έκλεισε τον Ιανουάριο του 2020 και έχει συνδεθεί εδώ και καιρό με την έναρξη της πανδημίας – περιείχαν γενετικό υλικό από άγρια ζώα που βρέθηκαν θετικά στον ιό SARS-CoV-2. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό ένα ζώο να ήταν ενδιάμεσος ξενιστής ενός ιού που διαχύθηκε και μόλυνε ανθρώπους. Ωστόσο, οι ερευνητές λένε ότι τα τελευταία ευρήματα εξακολουθούν να μην παρέχουν οριστική απόδειξη ότι ο ιός SARS-CoV-2 προήλθε από ένα συμβάν διάχυσης από ζώο σε άνθρωπο.
Παρόλα αυτά, άλλοι ερευνητές λένε ότι η δημοσίευση των γονιδιωματικών δεδομένων θα επιτρέψει περαιτέρω αναλύσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν στοιχεία για την προέλευση της πανδημίας.
«Είναι ένα από τα πιο σημαντικά σύνολα δεδομένων που είχαμε από την εμφάνιση της πανδημίας», δήλωσε η Φλοράνς Ντεμπάρ, εξελικτική βιολόγος στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS).
Σύμφωνα με τον εξελικτικό ιολόγο Τζέσι Μπλουμ, αν και τα επιχρίσματα, τα οποία συλλέχθηκαν τον Ιανουάριο του 2020, παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με το ποια ζώα βρίσκονταν στην αγορά, οι ερευνητές χρειάζονται ακόμη παλαιότερα δείγματα για να εντοπίσουν την προέλευση της πανδημίας.
«Αν ποτέ μάθουμε την ακριβή προέλευση του SARS-CoV-2, υποψιάζομαι ότι θα προέλθει από νέες πληροφορίες σχετικά με κρούσματα ή γεγονότα στις αρχές Δεκεμβρίου ή Νοεμβρίου του 2019 ή και νωρίτερα», είπε ο Μπλουμ, ο οποίος εργάζεται στο Κέντρο Καρκίνου Fred Hutchinson στο Σιάτλ της Ουάσιγκτον.
Τα ευρήματα συμφωνούν με μια ξεχωριστή ανάλυση, σύμφωνα με την οποία τα επιχρίσματα περιέχουν γενετικά δεδομένα από άγρια ζώα και από τον SARS-CoV-2. Ωστόσο αυτά τα περιβαλλοντικά δείγματα δεν επιβεβαιώνουν ότι κάποιο από τα ζώα που ήταν στην αγορά είχε μολυνθεί από τον ιό.
Η κινεζική ομάδα που εκπόνησε την τελευταία έκθεση είχε δημοσιεύσει μια έκδοση της μελέτης της τον Φεβρουάριο του 2022, η οποία δεν περιλάμβανε ανάλυση του γενετικού υλικού των ζώων στα επιχρίσματα. Η ομάδα στην οποία συμμετείχε η Ντεμπάρ βρήκε τα δεδομένα των επιχρισμάτων του κινέζων ερευνητών στη διαδικτυακή βάση δεδομένων γονιδιωματικής GISAID και δημοσίευσε τη δική της ανάλυση στο αποθετήριο επιστημονικών δεδομένων Zenodo. Η εν λόγω έκθεση εντόπισε γενετικό υλικό άγριων ζώων στα επιχρίσματα που βρέθηκαν θετικά στον SARS-CoV-2 και σύμφωνα με την ομάδα, η έρευνα επιβεβαιώνει την θεωρία ότι η πανδημία πιθανώς προήλθε από παράνομα διακινούμενα σκυλιά ρακούν τα οποία μόλυναν ανθρώπους στην αγορά θαλασσινών της Γουχάν.
Η μελέτη είναι αμφιλεγόμενη, λένε ορισμένοι ερευνητές
Η κινεζική μελέτη προσδίδει βαρύτητα στη μία από τις δύο επικρατέστερες θεωρίες σχετικά με το πώς ξεκίνησε η πανδημία. Η διαμάχη μαίνεται για το αν είχε φυσική προέλευση, ή αν διέρρευσε από κάποιο εργαστήριο στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν.
Η αγορά της Χουανάν βρέθηκε στο επίκεντρο της θεωρίας της φυσικής προέλευσης, επειδή αρκετά από τα πρώτα γνωστά κρούσματα του COVID-19 συνδέθηκαν με αυτήν. Τα ζώα που πωλούνταν εκεί είναι γνωστό ότι είναι ξενιστές αναπνευστικών ιών που ονομάζονται sarbecoviruses, στους οποίους περιλαμβάνεται ο SARS-CoV-2. Ωστόσο, η υπόθεση της διαρροής από το εργαστήριο απέκτησε δυναμική το 2021 και δεν έχει αποκλειστεί ακόμη οριστικά.
Η τελευταία ανάλυση περιέχει λεπτομέρειες σχετικά με τις γονιδιωματικές αλληλουχίες θηλαστικών που υπάρχουν στα δείγματα της αγοράς. Οι συγγραφείς ανέλυσαν 60 δείγματα που βρέθηκαν θετικά για SARS-CoV-και άλλα 112 επιχρίσματα που βρέθηκαν αρνητικά.
Η μελέτη προσφέρει επίσης ενδείξεις σχετικά με το ρόλο της αγοράς στην προέλευση της πανδημίας. Τις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας, κυκλοφορούσαν δύο παραλλαγές του SARS-CoV-2 – που ονομάστηκαν Α και Β. Αρχικά, οι ερευνητές εντόπισαν μόνο την παραλλαγή Β στην αγορά. Ορισμένοι επιστήμονες υποθέτουν ότι μπορεί να υπήρξε ένα πρώιμο συμβάν υπερ-διάδοσης στην αγορά αλλά όχι διάχυσης του ιού σε ζώα, επειδή η παραλλαγή Α θεωρείται προγονικό στέλεχος. Ωστόσο η κινεζική ερευνητική ομάδα που δημοσίευσε τα στοιχεία εντόπισε την παραλλαγή Α σε ένα μόνο δείγμα.
Ο Ντέιβιντ Ρέλμαν, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, συμφωνεί με την εκτίμηση των συγγραφέων της μελέτης ότι η αγορά μπορεί να ενίσχυσε τη μετάδοση του SARS-CoV-2.
Η Άλις Χιούζ, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την ποιότητα της ανάλυσης. Εκτός από τα γονιδιωματικά θραύσματα από ζώα όπως σκύλοι ρακούν, οι κινέζοι ερευνητές εντόπισαν γενετικό υλικό από πάντα, τυφλοπόντικες και χιμπατζήδες.
«Δεδομένου ότι η θανάτωση ενός πάντα τιμωρείται με θανατική ποινή στην Κίνα, δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση να υπάρχει οποιοδήποτε ίχνος πάντα στην αγορά αυτή», σημείωσε η ερευνήτρια.
Τα συγκεκριμένα ευρήματα θα μπορούσαν να οφείλονται σε εργαστηριακή μόλυνση ή σε ακατάλληλη επεξεργασία των δεδομένων που δεν κατάφερε να εξαλείψει τις ψευδείς ταυτοποιήσεις ειδών, υποθέτει η Χιούζ.
Η Ντεμπάρ πιστεύει ότι περαιτέρω αναλύσεις θα μπορούσαν να αποκαλύψουν αν τυχόν ζωικό DNA στα επιχρίσματα φέρει σημάδια ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος, γεγονός που θα μπορούσε να υποδηλώνει ενεργή μόλυνση. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση των ανησυχιών ότι η παρουσία του ιού και του ζωικού DNA στο ίδιο δείγμα δεν υποδηλώνει απαραίτητα ότι ένα ζώο είχε μολυνθεί.
Αλλά ο Ρέλμαν δεν πιστεύει ότι περαιτέρω αναλύσεις του ίδιου συνόλου δεδομένων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικές απαντήσεις σχετικά με την προέλευση του ιού.
«Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι άλλου είδους δεδομένα. Καλά επαληθεύσιμα δεδομένα σχετικά με τα πρώιμα κλινικά συμβάντα στη Γουχάν».
