Μια ιστορία που έρχεται από το 2017 στοιχειώνει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και προβληματίζει τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι διαπιστώνουν για ακόμη μια φορά πως χρήματα που εκείνοι δικαιούνται καταλήγουν στις τσέπες επιτηδείων οι οποίοι εκμεταλλεύονται τα κενά του συστήματος για να εισπράξουν ενισχύσεις που δεν δικαιούνται. Οι ακραίες περιπτώσεις, που ανέδειξε και δημοσίευμα της «Καθημερινής» όπου κτηνοτρόφοι της Κρήτης δήλωναν βοσκοτόπια στην Τζια και αντίστοιχα άλλοι από τη Λάρισα στον Γράμμο, δείχνουν πως κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν –και εκμεταλλεύονται, όπως υποστηρίζουν οι κτηνοτρόφοι- ένα διάτρητο σύστημα για να διεκδικήσουν επιδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ εις βάρος των πραγματικών δικαιούχων.
Η συγκεκριμένη δραστηριότητα οδήγησε σε πάγωμα ΑΦΜ και εκτεταμένους ελέγχους, όμως η ζημιά έχει γίνει και η Ελλάδα μπήκε στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Δεν μπήκαμε σε επιτήρηση για τα βοσκοτόπια», σχολιάζουν στο «Μανιφέστο» κύκλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ, υποστηρίζοντας πως ο οργανισμός τηρεί όσα ορίζουν οι Βρυξέλλες, δηλαδή τους δειγματοληπτικούς ελέγχους στο 5%-7% των δηλώσεων. «Το σύστημα είναι διάτρητο», επιμένει από την πλευρά του με δηλώσεις στην εφημερίδα ο πρόεδρος της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) Παύλος Σατολιάς. «Πώς είναι δυνατόν να μένω στη Θεσσαλονίκη και να διατηρώ βοσκότοπο στα Καλάβρυτα, όπως ο νόμος ορίζει; Απλά δεν γίνεται. Γι’ αυτό και έχουμε ζητήσει να μπει κόφτης χιλιομετρικής απόστασης με όριο τα πενήντα χιλιόμετρα», συμπληρώνει και τονίζει με νόημα ότι οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τον χρόνο που μεσολαβεί από τη δήλωση μέχρι την πληρωμή. «Ο χρόνος είναι σύντομος και αυτοί νιώθουν ασφαλείς», υποστηρίζει.
Πίσω στον ΟΠΕΚΕΠΕ, πηγές του «Μανιφέστο» υποστηρίζουν ότι «τηρείται ο νόμος. Οπως όταν γίνεται μια φορολογική δήλωση, το κράτος θεωρεί τον φορολογούμενο ειλικρινή και εκκαθαρίζει άμεσα τη δήλωση, έτσι και σε εμάς. Δεν μπορούν να ισχύσουν διαφορετικές διαδικασίες. Φυσικά κατόπιν ακολουθούν έλεγχοι σύμφωνα με τα οριζόμενα από την Ευρωπαϊκή Ενωση». Εξηγούν, δε, πως «περιφερειακά τέτοιες δικογραφίες υπάρχουν εκατοντάδες. Δεν μπορούμε να τις γνωρίζουμε όλες. Το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός ότι στην “παλιά Ελλάδα” (σ.σ.: Πελοπόννησο και Κρήτη) δεν υπήρχαν τίτλοι κτίσης, κάτι που τώρα διορθώνει το κτηματολόγιο. Οφείλουμε κάθε περίπτωση να την αξιολογήσουμε ξεχωριστά. Δεν είναι όλοι απατεώνες».
Στη μάχη δορυφόροι και drones
Μάλιστα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχωρά σε μνημόνιο κατά της απάτης με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ εντάσσει στο σύστημα ελέγχων και προηγμένα τεχνολογικά μέσα, από δορυφόρους μέχρι drones. «Υπάρχει το monitoring. Με αυτό έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε σε πραγματικό χρόνο τι ακριβώς συμβαίνει και αν μια δήλωση είναι ακριβής», σημειώνουν και αποκαλύπτουν πως το επόμενο διάστημα πολυμελής αποστολή μεταβαίνει για εκπαίδευση στο εξωτερικό. «Το monitoring είναι κυρίως για καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όπου όντως βελτίωσε την κατάσταση», απαντά από την πλευρά του ο Παύλος Σατολιάς, εξηγώντας πως «στα βοσκοτόπια δεν εξυπηρετεί. Τι θα δεις; Γενικότητες».
Σε εκείνο που συμφωνούν και οι δύο πλευρές είναι το κενό του νόμου που άλλαξε επί θητείας Γιώργου Γεωργαντά στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Εως τότε οποιοσδήποτε μπορούσε να δηλώσει βοσκοτόπια, ώστε να εκμεταλλευθεί τις χρηματοδοτήσεις οι οποίες δίνονταν για να παραμένουν αυτά σε καλή γεωργική κατάσταση, να γίνονται καθαρισμοί και να μη δασώνονται. «Ο νόμος άλλαξε και πλέον δεν μπορείς να δηλώσεις βοσκοτόπια δίχως να δηλώνεις ζώα», σχολιάζει η πηγή μας στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ συμπληρώνει πως «η Υπουργική Απόφαση προέκυψε έπειτα από πιέσεις μας». Και πάλι όμως «δεν υπάρχουν διασταυρωτικοί έλεγχοι».
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», «σε κάποιες περιπτώσεις άτομα που είχαν εισπράξει επιδοτήσεις ενημερώθηκαν εγκαίρως για επικείμενους, επιτόπιους ελέγχους κλιμακίων του οργανισμού, με τους γνωρίζοντες να αφηγούνται κωμικοτραγικές ιστορίες ιδιωτών που μετέφεραν εσπευσμένα στα αγροτεμάχιά τους κοπάδια ζώων φίλων και συγχωριανών τους προκειμένου να δικαιολογήσουν την είσπραξη κοινοτικών κονδυλίων». Πάντως, τα... μουσαντένια βοσκοτόπια είναι μόνο μία πλευρά του προβλήματος που πρέπει να λυθεί. Παρατυπίες έχουν εντοπιστεί και με αγρότες-ιδιοκτήτες ανύπαρκτων εκτάσεων με ελαιόδεντρα βιολογικής καλλιέργειας ή κτηνοτρόφους που δήλωναν ψευδώς ότι έχουν στην ιδιοκτησία τους κοπάδια με αγελάδες ελευθέρας βοσκής μόνο και μόνο για να εισπράττουν κοινοτικές επιδοτήσεις...