Τον Φεβρουάριο του 1981, πριν από 40 χρόνια, ένας άνδρας ύψωνε το ανάστημα του κρατώντας όρθια την Ισπανία και ζωντανή τη Δημοκρατία. Ήταν ο Αντόλφο Σουάρεθ, ο πρώτος πρωθυπουργός μετά από την δικτατορία του Φράνκο, που είχε αναλάβει την ιστορική ευθύνη της μετάβασης από τον ολοκληρωτισμό στην ελευθερία.
του Χάρη Παυλίδη
Για μια στιγμή ο χρόνος σταμάτησε, όταν οι πυροβολισμοί που ακούστηκαν από το περίστροφο του συνταγματάρχη Τεχέρο μέσα στο κοινοβούλιο είχαν στόχο τη δημοκρατία. Εκείνη τη στιγμή η ιστορία βρέθηκε ανάμεσα σε δύο άνδρες, ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς κόσμους που αυτοί εξέφραζαν. Σταμάτησε και περίμενε ποιος από τους δύο θα συνέχιζε να την αφηγείται.
Ήταν η στιγμή που όλοι οι βουλευτές γονάτιζαν υπό την απειλή των όπλων και των κραυγών των στασιαστών, οι οποίοι μερικά λεπτά πριν είχαν καταλάβει το ισπανικό κοινοβούλιο. Τότε ο Αντόλφο Σουάρεθ, ενώ οι περισσότεροι βουλευτές είχαν βρει καταφύγιο κάτω από τα έδρανα, κοίταξε την ιστορία κατάματα και αψηφώντας τις απειλές του Τεχέρο έβγαλε με τη στάση του την ιστορία από τη δύσκολη θέση.
Εκείνη τη στιγμή, την οποία περιγράφει ο Χαβιέ Θέρκας στο πολιτικό μυθιστόρημα «Η Ανατομία μιας Στιγμής» (απορίας άξιον γιατί δεν κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα), η δημοκρατία συνάντησε την ιστορία και προχωρώντας μαζί άφησαν πίσω τους το ζοφερό παρελθόν του φρανκισμού.
Ενδεχομένως αυτή η συνάντηση της ιστορίας και της δημοκρατίας, που θα κρατούσε ζωντανή την ελευθερία, να μην είχε πραγματοποιηθεί εάν εκείνη τη στιγμή ο Αντόλφο Σουάρεθ υπέκυπτε στον πειρασμό να αφήσει την ιστορία να επιλέξει τον αφηγητή της. Σ’ εκείνα τα βασανιστικά δευτερόλεπτα που συνέθεσαν την ανατομία μιας στιγμής δεν έκανε δεύτερες σκέψεις.
Σηκώθηκε από τη θέση του, στάθηκε όρθιος απέναντι στον πραξικοπηματία και με τη στάση του έγραψε την ιστορία της μεταδικτατορικής Ισπανίας, με ένα μάθημα δημοκρατίας που κράτησε μια στιγμή. Καμιά φορά αρκεί μια στιγμή για ένα πλήρες μάθημα δημοκρατίας.
