Είναι σαφές ότι το κυβερνών ΑΚΡ μαζί με τον υποστηρικτή του ΜΗΡ χάνουν έδαφος απέναντι στην κοινωνία. Παρόλο που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP δεν φαίνεται να επωφελείται από αυτό, η ευρεία συμμαχία που σχηματίστηκε εναντίον του Ερντογάν πήρε το προβάδισμα σε όλους σχεδόν τους πόλους.
Αυτή η άτυπη συμμαχία περιλαμβάνει εθνικιστικά στοιχεία, ορισμένους ισλαμιστές, φιλελεύθερους, το ψιλοκουρδικό κόμμα και σοσιαλδημοκράτες και μερικούς πρώην ηγέτες του ΑΚΡ, όπως ο Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο Αχμέτ Νταβούτογλου και ο Αλί Μπαμπατζάν. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις εκτός από τους κομμουνιστές είτε υποστηρίζουν τον Ερντογάν είτε αυτή τη συμμαχία που δεν έχει κανένα δικό της πρόγραμμα.
*Του Κεμάλ Οκουγιάν
Η διαμάχη για την Αγία Σοφία είναι μια παλιά ιστορία στην τουρκική πολιτική που έχει ισχυρό συμβολισμό στη διαμάχη μεταξύ της οθωμανικής παράδοσης και των Ρεπουμπλικανών. Με άλλα λόγια, η απόφαση που ελήφθη το 1936 να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε μουσείο θεωρούνταν πάντα ως μεγάλη πρόκληση κατά των συντηρητικών – αντιδραστικών δυνάμεων. Από τότε αυτές οι δυνάμεις πραγματοποιούσαν μια συνεχή εκστρατεία για να ακυρώσουν αυτήν την απόφαση και να ανοίξουν τον δρόμο ώστε αυτό το υπέροχο στοιχείο της ανθρώπινης κληρονομιάς να λειτουργεί ως τζαμί…
Αυτό ήταν ένας μπαλαντέρ για τον Ερντογάν, που χρησιμοποιήθηκε στον κατάλληλο χρόνο και επειδή για πολλούς λόγους έφτασε η ώρα!
1. Η οικονομία είναι σε τραγική κατάσταση και δεν υπάρχουν άλλες πηγές. Η ανεργία, οι χαμηλοί μισθοί και ο υψηλός πληθωρισμός συσσωρεύουν θυμό στην εργατική τάξη. Η άρχουσα τάξη πάντα παίζει με τα ισλαμιστικά ή εθνικιστικά αισθήματα κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής κρίσης.
2. Το αντιπολιτευόμενο μπλοκ που δεν έχει αρχές καλύπτει τόσο τους ισλαμιστές όσο και τις κοσμικές τάσεις. Με αυτή την κίνηση ο Ερντογάν κατάφερε να παραλύσει την αντιπολίτευση. Προκειμένου να αποφευχθεί οποιοδήποτε πρόβλημα, το CHP και οι φιλελεύθεροι δεν επέκριναν ούτε υποστήριξαν την απόφαση, ωστόσο στην κοινωνία υπάρχει έντονη αντίδραση η οποία στην πολιτική πλατφόρμα εκφράζεται μόνο από το ΚΚ Τουρκίας.
3. Φυσικά, το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας για μουσουλμανικές προσευχές αποτελεί ισχυρό πλήγμα στα απομεινάρια της Τουρκικής Δημοκρατίας. Πριν από λίγες εβδομάδες, ορισμένοι δημοσιογράφοι που επέκριναν τους αείμνηστους Οθωμανούς Σουλτάνους δέχτηκαν επίθεση και τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη πολλές δίκες εναντίον προσώπων που ανατίθενται στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να τελειώσει με μια προσπάθεια ανακήρυξης ενός χαλιφάτου το 2023 (η εκατονταετία από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας).
4. Σχετικό ζήτημα είναι και η φιλοδοξία της τουρκικής καπιταλιστικής τάξης να αναλάβει μια νέα πρωτοβουλία στον συνεχιζόμενο ανταγωνισμό στην ευρεία περιοχή. Η τουρκική άρχουσα τάξη χρησιμοποιεί τη νέα οθωμανική προσέγγιση του Ερντογάν ως όργανο καθώς η πολυπλοκότητα βαθαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο. Η αναδιάταξη στον κόσμο του Ισλάμ δημιούργησε έναν άξονα της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας εναντίον της Τουρκίας που φλερτάρει με το Πακιστάν, τη Μαλαισία, την Τυνησία κ.λπ. Η απόφαση για την Αγία Σοφία σχετίζεται φυσικά με την παρούσα σύγκρουση στη Λιβύη, καθώς η Αγία Σοφία είναι βασικό στοιχείο για όλες τις φονταμενταλιστικές δυνάμεις.
5. Φυσικά η απόφαση είναι μία ακόμα νέα τακτική κίνηση ενάντια και στην ελληνική άρχουσα τάξη, τη Ρωσία και τις ηγέτιδες χώρες της ΕΕ. Ο Ερντογάν προσπαθεί να αυξήσει τη διαπραγματευτική του δύναμη, η οποία έχει μειωθεί πολύ λόγω της εύθραυστης τουρκικής οικονομίας.
Καταλήγοντας πρέπει καταρχήν να είμαστε σε εγρήγορση σε σχέση με την παγίδα καθώς αυτή η κίνηση μπορεί να αυξήσει το εθνικιστικό και θρησκευτικό μίσος μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό θα ωφελήσει το κυβερνών κόμμα. Η απόφαση ουσιαστικά δεν είναι μια κίνηση κατά του χριστιανισμού. Είναι μια φονταμενταλιστική κίνηση ενάντια στις κοσμικές παραδόσεις της Τουρκίας, τις οποίες τώρα υπερασπίζονται μόνο οι οργανωμένοι τομείς της εργατικής τάξης της χώρας, αλλά έχει βαθιές και ευρείες ρίζες στην τουρκική κοινωνία. Μια διεθνής εκστρατεία που βασίζεται σε θρησκευτικές ή πολιτιστικές διαφορές ή καλεί το ιμπεριαλιστικό ΝΑΤΟ και την ΕΕ να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία θα βοηθήσει μόνο τον Ερντογάν και τους φίλους του.
*Ο Κεμάλ Οκουγιάν είναι γενικός γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Τουρκίας
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα Νέα
